مقایسه تنوع ریختی و برخی پارامترهای زیستی ماهی نازک جنوب (Heckel, 1843) Chondrostoma regium در رودخانه‌های حوضه تیگریس ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده آبزی پروری آب‌های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران.

2 گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

چکیده

در این مطالعه، تنوع ریختی و برخی پارامترهای زیستی (الگوی رشد و فاکتور وضعیت) 46 قطعه ماهی نازک، Chondrostoma regium نمونه‌برداری شده از رودخانه‌های گاماسیاب، دینور، قره‌سو و زاب از حوضه تیگریس به‌اجرا درآمد. بدین‌منظور تعداد 22 صفت اندازشی و 6 صفت شمارشی اندازه‌گیری و شمارش شدند. برای بررسی احتمالی تنوع ریختی بین جمعیت‌های مورد مطالعه، ویژگی‌های اندازشی و شمارشی با استفاده از آنالیزهای واریانس یک‌طرفه، کروسکال-والیس، تحلیل همبستگی کانونی (CVA) و خوشه‌ای (CA) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تجزیه و تحلیل واریانس یک‌طرفه جمعیت‌های مورد مطالعه، در 16 صفت اندازشی و 5 صفت شمارشی تفاوت معنی‌دار نشان داد (0/05≥P). تحلیل CVA صفات اندازشی، همپوشانی زیادی بین جمعیت‌های مورد مطالعه نشان داد و تنها جمعیت رودخانه زاب را از دیگر جمعیت‌ها جدا کرد، براساس صفات شمارشی نیز جمعیت‌ها از هم تفکیک شد به‌طوری که جمعیت زاب به‌صورت جدا در یک گروه قرار گرفت. براساس نتایج، بین جمعیت‌های ماهی نازک جنوب تفاوت ریختی معنی‌دار وجود دارد و هر دو صفت اندازشی و شمارشی قابلیت تفکیک‌کنندگی را نشان دادند. الگوی رشد برای جمعیت‌های گاماسیاب، دینور و قره‌سو ایزومتریک و برای جمعیت زاب آلومتریک مثبت برآورد شد. میانگین فاکتور محیطی (ضریب چاقی) جمعیت‌ها نیز بین 0/97 (جمعیت زاب) تا 1/06 (جمعیت دینور) متغیر بود که با یکدیگر تفاوت آماری نداشت (0/05<P).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of morphological diversity and some biological parameters of mesopotamian nase, Chondrostoma regium (Heckel, 1843) from rivers of the Tigris basin, Iran

نویسندگان [English]

  • Keivan Abbasi-Ranjbar 1
  • Zaniar Ghafouri 2
  • Soheil Eagderi 2
  • Hadi Poorbagher 2
1 Inland Waters Aquaculture Research Center, Iranian Fisheries Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Bandar Anzali, Iran.
2 Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
چکیده [English]

In the present study, the morphological variation and some biological parameters (growth pattern and condition factor) of 46 specimens of Chondrostoma regium collected from the Gamasiab, Dinevar, Qarasu and Zab rivers were analyzed. A total of 22 morphometric and 6 meristic characteristics were measured and counted, respectively. To investigate the morphological variations between studied populations, morphometric and meristic characteristics were analysed using One-way analysis of variance, Kruskal-Wallis, Principal Component Analysis (PCA), and Canonical Variates Analysis (CVA). The results showed that 16 morphometric and 5 meristic characteristics had significant differences (P<0.05). CVA analysis of morphometric traits showed that the populations had a high overlap and only the Zab River was separated from others, also in those meristic, Zab populations were separated from each other. Based on the results, C. regium showed significant morphological differences in meristic and morphometric discriminability characteristics. The growth pattern was isometric for Gamasiab, Dinevarr, and Qarasu populations but positive allometric for the Zab population. The condition factor was determined between 0.97 (Zab) and 1.06 (Dinevar), and there were no significant differences found between the studied rivers.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morphometrics
  • Canonical Variate Analysis
  • Zab
  • Meristic traits
  • Tigris basin

مراجع

داستانپور ن.، ایگدری س.، فرحمند ح. موسوی‌ثابت ح. 1400. بررسی تنوع ریختی و صفات تشخیصی جمعیت‌های ماهی نازک Chondrostoma regium در حوضه‌های آبی ایران. تاکسونومی و بیوسیستماتیک. 13(46): 92-79.
داستانپور ن.، ایگدری س.، فرحمند ح.، موسوی ثابت ح.، اسماعیلی ح. ر. 1401. تنوع ریختی جمعیت‌های نازک ماهی جنوبی (Chondrostoma regium) در زیرحوضه‌‌های آبریز شمالی خلیج فارس با استفاده از ریخت‌سنجی هندسی. مجله علمی شیلات ایران. ۳۱(۴) :۱۳۲-۱۲۵
عباسی ک.، مولودی‌صالح ع.، ایگدری س.، سرپناه ع. سبحانی م. 1400. مقایسه خصوصیات ریخت‌سنجی و شمارشی ماهی سفید خزری Rutilus kutum (Kamensky, 1901) در مناطق مختلف حوضه جنوبی دریای خزر. مجله پژوهش‌های جانوری (زیست‌شناسی ایران)، 34(2): 97-88.
مولودی‌صالح ع. کیوانی ی. 1397. تنوع ریختی جمعیت‌های سه گونه ماهی سفید رودخانه‌ای در حوضه‌های آبی ایران. یافته‌های نوین در علوم زیستی. 5(2): 204-192.
Abbasi K., Mouludi-Saleh A., Eagderi S. 2021. Morphological diversity of the Caspian Asp, Leuciscus aspius, in the South Caspian Sea basin (Osteichthyes: Cyprinidae). Zoology in the Middle East 67(1), 25-31.
Abbasi K., Mouludi-Saleh A., Eagderi S., Sarpanah A. 2019. Length-weight relationship and condition factor of eight species of the genera Capoeta, Garra, Chondrostoma, Schizothorax and Paraschistura from Iranian inland waters. Iranian Journal of Ichthyology 6(4): 264-270.
Alam M.M., Rahman M.T., Parween S. 2014. Morphometric characters and condition factors of five freshwater fishes from Pagla river of Bangladesh. International Journal of Aquatic Biology 2(1), 14-19.
Ambrosio P.P., Costa C., Sa ́nchez P., Flos R. 2008. Stocking density and its
influence on shape of Senegalese sole adults. Aquaculture International 16(4), 333-343.
Biswas S.P. 1993. Manual of methods in fish biology, south Asian publishers put Ltd. 36 Nejati subhosh mary.Daryagam, New Delhi, 110002. India. 157 p.
Costa C., Vandeputte M., Antonucci F., Boglione C., Menesatti P., Cenadelli S., Parati K., Chavanne H., Chatain B. 2010. Genetic and environmental influences on shape variation in the European sea bass (Dicentrarchus labrax). Biological Journal of the Linnean Society 101, 427-436
Eagderi S., Mouludi-Saleh A., Esmaeli H.R., Sayyadzadeh G., Nasri, M. 2022. Freshwater lamprey and fishes of Iran; a revised and updated annotated checklist-2022. Turkish Journal of Zoology 46(6), 500-522.
Esmaeili H.R., Sayadzadeh G., Eagderi S. and Abbasi K., 2018. Checklist of freshwater fishes of Iran, Fish Taxa, 3, 3, 1-95.
Froese R. Pauly D. 2020. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, Version, (Accessed 02.2020).
Froese R. 2006. Cube law, condition factor and weight-length relationships: history, meta-analysis and recommendations. Journal of Applied Ichthyology 22, 241-251.
Ghanbary K., Poria M., Azari H., Behrouz M. Ejraee F. 2014. Some biological properties of Chondrostoma regium (Heckel, 1843) in Gamasiab River in Kermanshah province, Iran. Advances and Bioresearch 5(3), 69-76.
Hammer Ø., Harper D.A., Ryan P.D. 2001. PAST: Paleontological statistics software package for education and data analysis. Palaeontologia Electronica, 4(1): 9.
Hasankhani M., Keivany Y., Raeisi H., Pouladi M., Soofiani N.M. 2013. Length- Weight Relationship of Three Cyprinid Fishes from Sirwan River, Kurdistan and Kermanshah Provinces in western Iran. Journal of Applied Ichthyology 19(3), 1-2.
Jouladeh Roudbar A., Rahmani H., Esmaeili H.R., Vatandoust S., 2014. Morphological variations among Chondrostoma regium populations in the Tigris River drainage. AACL Bioflux 7(4): 276-285.
Keivany Y., Mortazavi S.S. Farhadian O. 2018. Age and growth of brond-snout, Chondrostoma regium in Beheshtabad River of Chaharmahal & Bakhtiari Province of Iran (Teleostei: Cyprinidae). Iranian Journal of Ichthyology 5(1), 30-42.
Keivany Y., Nasri M., Abbasi K., Abdoli A. 2016. Atlas book of fishes in inland water of Iran. Department of Environment Press, Tehran, 238 p.
King M. 2007. Fisheries Biology, Assessment and management. Black well Publishing, London. 382 p.
Kottelat M., Freyhof J. 2007. Handbook of European freshwater fishes. Kottelat, Cornol, Switzerland and Freyhof. Berlin. Germany. 646 p.
Lagler, K. F., Bardach, J. E., and Miller, R.R., 1962. Ichthyology. Library of congress catalog cord number: 62-17463. U.S.A. 545 p.
Mahboobi Soofiani N., Pooramini M., Asadollah Nasrabadi S., Ahmadi S., Hatami R. 2014. Age, growth and reproduction of Chondrostoma regium (Heckel, 1843) from the Zayandeh Roud River, Iran. Iranian Journal of Fisheries Sciences 13(4), 810-822.
Mouludi-Saleh A., Eagderi S., Poorbagher H., Kazemzadeh S. 2019. The effect of body shape type on differentiability of traditional and geometric morphometric methods: A case study of Channa gachua (Hamilton, 1822). European Journal of Biology 78(2), 165-168.
Nasri M., Eagderi S., Keivany Y., Farahmand H., Dorafshan S., Nezhadheydari H. 2018. Morphological diversity of Cyprinion Heckel, 1843 species (Teleostei: Cyprinidae) in Iran. Iranian Journal of Ichthyology 5(2), 96-108.
Nicieza A.G. 1995. Morphological variation between geographically disjunction populations of Atlantic salmon: The effects of ontogeny and habitat shift. Functional Ecology, 9: 448-456.
Pauly D. 1984. Fish population dynamics in tropical waters: A manual for use with programmable calculators. ICLARM, Manila.
Seçer B., Mouludi-Saleh A., Eagderi S., Çiçek E., Sungur S. 2020. Morphological flexibility of Oxynoemacheilus seyhanensis in different habitats of Turkish inland waters: A case of error in describing a populations as distinct species. Iranian Journal of Ichthyology 7(3), 258-264.
Soule M. 1982. Allometric variation. 1. The theory and some consequences. American Naturalist, 120: 751-764.
Tudela S. 1999. Morphological variability in a Mediterranean, genetically homogeneous population of the European anchovy, Engraulisen crasicolus. Fisheries Research 42, 229-243.
Ujjania N.C., Kohli M.P.S., Sharma L.L. 2012. Length-weight relationship and condition factors of Indian major carps (C. catla, L. rohita and C. mrigala) in Mahi Bajaj Sagar, India. Research Journal of Biology, 2(1): 30-36.
Williams, J. E. 2000. The coefficient of condition of fish. Chapter 13 in J. C. Schneider, ed. Manual of fisheries survey methods II: with periodic updates. Michigan Department of Natural Resources, Fisheries Special Report 25, Ann Arbor, MI.
Winfield, I.G., Nelson J.S. 1991. Cyprinid fishes, systematic, biology and exploitation, first edition. Chapman and Hall Ltd. London, England.
Wootton R.J. 1991. Ecology of Teleost Fishes. Chapman and Hall Ltd., London, 404 p.
Wootton R.J. 1992. Fish ecology. Translated by Esteki A. A. 1994. IFRO publication. Tehran. Iran. 244 p.
Zamani-Faradinbeh M., Keivany Y., Abbasi-Jeshvaghani M. Asadi-Namavar M. 2020. Morphometric and meristic variation in twelve different populations of Garra rufa (Heckel, 1843) from Iran. Jordan Journal of Natural History 7, 108-124.
 
مجله علوم آبزی پروری
دوره 11، شماره 1
فروردین 1402
صفحه 1-10

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار