TY - JOUR ID - 161627 TI - بررسی تنوع ژنتیکی جنس Gammarus در چشمه ‏ها و رودخانه پارک ملی گلستان با استفاده از توالی ژن میتوکندریایی COI JO - مجله علوم آبزی پروری JA - AQUA LA - fa SN - 2322-5351 AU - هدایتی راد, فائزه AU - رضایی, حمیدرضا AU - خلیلی پور, اولیاقلی AU - رمضانی, جواد AU - کاتوزیان, احمدرضا AD - گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، اﯾﺮان. AD - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران. AD - گروه تنوع و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران. AD - گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 10 IS - 2 SP - 58 EP - 72 KW - تنوع ژنتیکی KW - جریان ژنی KW - گلستان KW - گاماروس DO - N2 - گاماروس بزرگ‌ترین جنس از سخت‌پوستان آبزی خانواده Gammaridea است که بیش از 200 گونه در سراسر جهان دارد. این گروه از سخت‌پوستان اجزای بسیار مهم زنجیره غذایی در آب‌های جاری هستند. بنابراین تغییرات جمعیتی آن‌ها می‌تواند بر جوامع، به‌ویژه بر سلامت ذخایر ماهیان اثر گذاشته و تعادل اکوسیستم را برهم زند. به‌دلیل اندازه نسبتاً کوچک، فراوانی زیاد و حساس بودن به شرایط محیطی، به‌عنوان گونه‌های شاخص برای ارزیابی محیط‌های آبی مناسب هستند. این پژوهش، به بررسی تنوع ژنتیکی جنس گاماروس بین جمعیت‌های مختلف موجود در پارک ملی گلستان پرداخته است. پس از نمونه‌برداری جهت شناسایی ریختی اولیه از کلیدهای شناسایی رایج و جهت انجام مطالعات مولکولی از توالی ژن میتوکندریایی COI استفاده شد. روابط تبارشناختی با روش حداکثر درست‌نمایی (ML) تعیین شد. فاصله ژنتیکی موجود در جمعیت‌ها و برخی شاخص‌های تنوع ژنتیکی (تعداد هاپلوتایپ (h)، تنوع هاپلوتایپ (Hd) و تنوع نوکلئوتیدی (Pi)) محاسبه شد. بر اساس نتایج درخت‌های تبارشناسی نمونه‌های مورد مطالعه در 2 کلاد مجزا قرار گرفتند و با بوت‌استرپ بالا (0/92) از نمونه‌های اخذ شده از ژن بانک جدا شدند. نتایج تجزیه و تحلیل واریانس مولکولی نشان داد که تنوع بین جمعیت‌ها (72/49) بیش از تنوع درون جمعیت‌ها (27/51) است و مقدار شاخص Fst (0/68) تفاوت ژنتیکی بارز بین جمعیت‌ها و محدودیت جریان ژن را نشان می‌دهد. تنوع هاپلوتایپی برابر با 0/94 بود که بیش‌ترین و کم‌ترین آن به‌ترتیب مربوط به رودخانه خان‌دوشان (1/00) و چشمه گلستان (40/.) می‌باشد. هم‌چنین در بین هاپلوتایپ‌های شناسایی شده 17 هاپلوتایپ فقط دارای یک فرد بودند که این امر بیانگر تنوع بالای جمعیت‌های گاماروس در پارک ملی گلستان و وجود جمعیت‌های بومی می‌باشد. G .komareki، به‌عنوان یک مجموعه گونه‌ای غالب با گونه‌های پنهان فراوان در منطقه شناخته شد که هنوز به‌طور دقیق شناسایی نشده است. UR - http://www.aquaculturesciences.ir/article_161627.html L1 - http://www.aquaculturesciences.ir/article_161627_43f868c41d9f485ab103f02e9fbfbe55.pdf ER -